اثرات آنتی اکسیدان های ویتامینی بر عملکرد و پاسخ ایمنی جوجه های گوشتی تحت شرایط تنش سرمایی

به منظور بررسی نقش آنتی اکسیدان های ویتامینی (ویتامین e ، c و کوآنزیم q10) بر عملکرد، صفات لاشه، پاسخ ایمنی و فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی نر در شرایط تنش سرمایی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 9 تیمار و 5 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1- شاهد مثبت (شرایط عادی پرورش و بدون دریافت آنتی اکسیدان)، 2- شاهد منفی (تنش سرمایی و بدون دریافت آنتی اکسیدان)، تیمارهای 3 تا 9 شامل تنش سرمایی با مکمل ویتامین e (150 میلی گرم در کیلوگرم جیره)، ویتامین c (300 میلی گرم در کیلوگرم جیره)، کوآنزیم q10 (40 میلی گرم در کیلوگرم جیره) و ترکیب دوتایی و سه تایی از آن ها بود. جهت اعمال تنش سرمایی، از روز 15 تا 42 روزگی دمای سالن در 15 درجه سانتی گراد ثابت نگه داشته شد. نتایج نشان داد که تنش سرمایی منجر به کاهش وزن بدن و افزایش ضریب تبدیل خوراک (0/05>p) شد. استفاده از ترکیبات آنتی اکسیدانی منجر به افزایش وزن بدن و کاهش ضریب تیدیل خوراک در مقایسه با گروه شاهد منفی گردید(0/05>p). افزایش تلفات (0/05>p) در نتیجه تنش سرمایی و بهبود آن در نتیجه استفاده از ترکیبات آنتی اکسیدانی مشاهده شد. بهترین عملکرد از نظر شاخص تولید مربوط به تیمار q10 بود. تنش سرمایی منجر به کاهش درصد لاشه شد (0/01>p) و آنتیاکسیدانهای ویتامین e و q10 آن را بهبود بخشیدند. همچنین استفاده از کوآنزیم q10 و ویتامین c اثر معنی دار (0/05>p) بر درصد سینه داشت. تنش سرمایی منجر به افزایش وزن نسبی قلب، بورس فابریسیوس و شاخص آسیت شد. ویتامین e و q10 وزن نسبی کبد و قلب را در مقایسه با گروه شاهد منفی کاهش داد و تیمار آنتیاکسیدانی eq10 کمترین شاخص آسیت را به خود اختصاص داد. شاخص پراکسیداسیون لیپید در نتیجه تنش سرمایی افزایش یافت و استفاده از ترکیبات آنتیاکسیدانی آن را کاهش داد (p<0/01). تنش سرمایی باعث افزایش نسبی در میزان آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز و لاکتات دهیدروژناز (p<0/05) شد و استفاده از ترکیبات آنتی اکسیدانی منجر به کاهش نسبی در آسپارتارت آمینو ترانسفراز و کاهش معنی دار لاکتات دهیدروژناز (p<0/05) گردید. تنش سرمایی منجر به افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون، هماتوکریت و دیگر فراسنجههای مربوط به گلبولهای قرمز گردید و استفاده از ترکیبات آنتی اکسیدانی بویژه ویتامین c اثر معنیدار در کاهش این فراسنجه ها داشت (p<0/01). تنش سرمایی منجر به کاهش معنیدار پاسخ تیتر آنتیبادی کل و ایمنوگلوبولین m علیه گلبول های قرمز گوسفندی شد (p<0/05) و افزایش نسبی در نتیجه افزودن آنتیاکسیدان های ویتامینی به جیره در این پاسخها مشاهده شد. تنش سرمایی منجر به کاهش تکثیر لنفوسیتهای t و پاسخ تکثیر لنفوسیتی در محل تزریق گردید (p<0/05) و استفاده از آنتیاکسیدان های ویتامینی تحت شرایط تنش، تکثیر این لنفوسیتها را به طور معنیدار افزایش داد (p<0/05). تنش سرمایی، بیان نسبی mrna ژن il-6 را افزایش داد و استفاده از کوآنزیم q10 بیان نسبی mrna ژن های il-1 و il-6 را کاهش داد (p<0/05). استفاده از آنتی اکسیدان های ویتامینی در شرایط تنش سرمایی در مقایسه با گروه کنترل مثبت تاثیر معنی دار بر بیان نسبی mrna ژن های il-2، tnf-? و آنزیم دیدیناز کبدی نداشت. به طور کلی تنش سرمایی تاثیر منفی بر عملکرد حیوان، شاخص های آسیت و ایمنی سلولی داشت و استفاده از آنتی اکسیدان های ویتامینی (به ترتیب ویتامین c، ویتامین e و کوآنزیم q10) توانست ضمن بهبود عملکرد، پاسخ های ایمنی حیوان را بهبود بخشد.